Kas Hastalıklarında Fizik Tedavinin Önemi

Maalesef kas hastalıkların bilinen hiçbir ilaçlı tedavisi yoktur. Kas hastalığının tedavisine yönelik FAZ 3 çalışmasında bulunan ilaçlar olsa da henüz bu ilaçlar içinde somut bir gelişme olmadı. Ve fakat buna rağmen kas hastalarının ve ailelerinin eli kolu tamamen bağlı değil. Tıpta “fiziksel tıp ve rehabilitasyon” denilen alan yani “FİZİK TEDAVİ” kas hastalarının mevcut kas gücünü koruması (mümkünse geliştirmesi) gündelik yaşam aktivitelerini daha rahat yapması açısından çok önemlidir.

ÜMİT HİÇ BİTMEZ: Yapılacak fizik tedavi günün birinde olası bir ilaçlı tedavinin bulunması hastanın genel kondisyonun korunması ve ilaçlı tedaviye vereceği yanıt açısından da çok önemlidir.

KAS HASTALIKLARINDA FİZİK TEDAVİ NASIL OLMALI?

Birden fazla kas hastalığı olduğu için hastalığın kesin tanısı (çeşidi) ve kişide gösterdiği etki uzman fizyoterapist tarafından iyice gözlemlenerek ona yönelik fizik tedavi yapılmalıdır. Eğer fizik tedavi alacak çocuk yada erişkin kişi konuşma bozukluğu vb. gibi nedenlerden dolayı kendisini ifade edemiyorsa, tedaviyi uygulayacak fizyoterapist, hastalığının tanısı da göz önünde bulundurarak hastanın genel vücut kondisyonuna göre tedavi uygulamalıdır.

Kas hastalarına uygulanan fizik tedavide genel olarak iki yöntem uygulanır. Germe egzersizleri ve ilerleyen aşamada hastanın durumuna göre güçlendirme egzersizleri.

Tüm bu fizik tedavi uygulamalarında dikkat edilecek en önemli nokta ise, hastanın aşırı yorulmamasıdır. Zira kas hastalığında aşırı yorgunluk olursa “kas yıkımı” denilen ve kas hastaları için geri dönüşümü zor olan bir durum yaşanabilir. Bu türden istenmeyen durumun yaşanmaması için hastanın kendisi ve fizyoterapistin tedaviyi iyi gözlemlemesi, tedaviler arası süreyi iyi ayarlaması gerekmektedir.

Türüne göre bazı kas hastaları için gün aşırı fizik tedavi ve egzersiz uygun olurken, bazıları için 2-3 hatta egzersizlere 4 gün arayla yapılabilmektedir. Tekrar etmek pahasına;

Kas hastalığında uygulanacak egzersizler, hastalığının tanısı ve kişide bıraktığı etkiye göre “kişisel fizik tedavi ve egzersiz uygulamaları” şeklinde yapılmalıdır.

Germe egzersizleri: Bu hastalıklarda özellikle kalça, diz ve ayak bileği çevresindeki kaslarda meydana gelen kas kısalıkları eklemlerin hareket miktarını kısıtlar. Hastalığın ilerleyişi ile artan kısalıklar sonucu eklemlerde geri dönüşsüz bozulmalar meydana gelir. Özellikle yürüme yeteneğinin kaybından sonra kas kısalıklarındaki artış ve eklemlerdeki bozulma hızlı ilerler ve çocuğun pozisyonlanması zorlaşır. Bunlara engel olabilmek amacıyla erken dönemden itibaren germe egzersizleri düzenli ve etkili bir şekilde yapılmalıdır. Ayak bileğini korumaya yönelik olarak pek çok hastada gece cihazları kullanılmaktadır. Gece splintleri adı verilen bu cihazlar ayak bileği çevresindeki kasların korunmasında çok etkili olmaktadır. Cihaz uygulaması ile germe egzersizleri ile beraber germe egzersizlerinin düzenli yapılması sonucu ayak bileği korunabilir.

Kuvvetlendirme egzersizleri: Kas hastalıklarında kas kuvvetinin korunmasında en etkili yöntem kuvvetlendirme egzersizidir. Egzersizler hastaların kendi özelliklerine ve kas kuvvetlerindeki zayıflama oranına göre özel olarak planlanır. Kuvvetlendirme egzersizlerinin başarılı olabilmesi için dikkat edilecek konular şunlardır:

1-Egzersiz yapılırken çocuğun tam katılımı sağlanmalı, çocuğun yorgun ve isteksiz olduğu zamanlarda yapılmamalıdır.

2-Hastanın yorgunluğuna dikkat edilmelidir. Kas hastalarının normal çocuklardan daha erken yorulacağı unutulmamalı egzersizler yapılırken sık dinlenme araları verilmelidir.

3-Eğer çocuk hareketi yapamıyor veya bir kısmını yapabiliyorsa yardım edilmeli, hareketin tamamlanması sağlanmalıdır.

4-Egzersizler fizyoterapistinizin önerdiği sayılarda, düzenli ve doğru bir şekilde yapılmalıdır.

NEREDEN FİZİK TEDAVİ ALABİLİRİM?

Özel eğitim ve rehabilitasyon merkezleri haftada 2 saat kas hastaları için ücretsiz fizik tedavi yapmaktadır. Bu hizmetten yararlanmak için RAM (rehberlik araştırma merkezi) başvuru yapacaksınız, RAM sizi fizik tedaviye uygun olup olmadığınızı öğrenmek için hastaneye sevk edecek, hastanede ki ilgili branş DR’u fiziksel tıp ve rehabilitasyon size uygulanacak fizik tedaviye karar vererek tekrar kuruma yönlendirecektir.

Haftada 2 saatlik fizik tedavi uygulaması için sizden hiçbir ücret alınmaz. Ve gideceğiniz özel eğitim kurumu sizi evinizden alıp kuruma götürüp getirmek dahil her türlü ulaşım ihtiyaçlarınızı karşılar.

SIK SORULAN SORULAR?

Kas hastalığının teşhisi nasıl yapılır?

Kas hastalığının teşhisi hastanelerde bulunan “tıbbi genetik” bölümlerinde yapılır. Tıbbi genetik bölümüne teşhis için başvurduğunuzda sizden kan alınarak GEN taraması yapılır. Bu tarama sonucu yoğunluğa göre 6 ay kadar sürebilir.

Not: Önceden kas hastalığının teşhisinde, EMG, Kas biyopsisi, EKG gibi teknikler kullanılsa da günümüzde artık kan testiyle kas hastalığının teşhisi konulmaktadır.

Kas hastalığı genetik midir?

Kas hastalıkları genetik olan ve olmayan olarak ikiye ayrılır, örneğin “Duchenne Müsküler Distrofi” genetik bir kas hastalığıdır. Genetik olmasına rağmen kas hastalığı bulaşıcı değildir. Not: Bazıları bu hastalığının bulaşıcı olduğunu düşünür.

Kas hastalığı çeşitleri nedir?

• Musküler Distrofiler
• Konjenital Musküler Distrofiler
• Myopatiler
• Myotoniler
• Dermatomyozit-Polimyozit
• Endokrin Myopatiler
• Sma Tip1
• Sma Tip2
• Sma Tip3
• Sma Tip4
• HMSN Tip1
• HMSN Tip2
• HMSN Tip3

Kas hastalığı belirtileri nelerdir?

• Motor gelişimde gerilik (Başını tutamama, geç yürüme, yürüyememe...vs.)
• Kaslarda gevşeklik
• Eklemlerde artmış ya da azalmış hareket
• Yerden kalkmada ve merdiven inip çıkmada zorluk
• Sık düşme
• Yürüyüş bozuklukları, koşmada yetersizlik veya koşamama ( Parmak uçlarında ya da paytak yürüme vs)
• Çabuk yorulma
• Uzuvlarda (kol ve bacaklar) ve omurgada şekil bozuklukları